Arria

C. Plinius Nepoti suo S.

aegrotabat Caecina Paetus, maritus Arriae; aegrotabat et filius, uterque gravissime, ut videbatur.

filius mortuus est, iuvenis pulcherrimus et verecundus et parentibus carus.

huic Arria ita funus paravit, ita duxit exsequias, ut ignarus esset maritus;

quin immo quotiens cubiculum eius intraret, vivere filium atque etiam commodiorem esse simulabat,

ac persaepe marito roganti, quid ageret puer, respondebat: 'bene dormivit, libenter cibum consumpsit.'

deinde, cum lacrimae diu cohibitae eam vincerent prorumperentque, egrediebatur; tum se dolori dabat;

satiata siccis oculis composito vultu in cubiculum redibat, tamquam orbitatem foris reliquisset.

praeclarum quidem illud factum eiusdem, ferrum stringere, perfodere pectus, extrahere pugionem, porrigere marito,

addere vocem immortalem ac paene divinam: 'Paete, non dolet.'

Scribonianus arma in Ilyrico contra Claudium moverat; fuerat Paetus in partibus, et occiso Scriboniano Romam trahebatur.

erat ascensurus navem; Arria milites orabat ut simul imponerentur.

nonne' inquit 'dabitis consular viro servos aliquos, quorum e manu cibum capiat, a quibus vestiatur, a quibus calcietur? omnia haec ego sola praestabo.'

non impetravit: conduxit piscatoriam naviculam, ingentemque navem minima secuta est.

deinde apud Claudium uxori Scriboniani, cum illa profiteretur indicium,

'egone' inquit 'te audiam, cuius in gremio Scribonianus occisus est, et vivis?'

ex quo manifestum est ei consilium pulcherrimae mortis non subitum fuisse.

quin etiam, cum Thrasea gener eius deprecaretur ne mori pergeret, interque alia dixisset:

'vis ergo filiam tuam, si mihi pereundum fuerit, mori mecum?',

respondit: 'si tam diu tantaque Concordia vixerit tecum quam ego cum Paeto, volo.'

auxerat hoc response curam suorum; diligentius custodiebatur;

hoc sensit et 'nihil agitis' inquit, 'potestis enim efficere ut male moriar, ut non moriar non potestis.'

dum haec dict, exsiluit e sede adversoque muro caput ingenti impetus impegit et decidit.

focilata 'dixeram' inquit 'vobis me inventuram esse quamlibet duram ad mortem viam, si vos facilem negavissetis.' vale.