Tíberíus: Var stjúpsonur Ágústusar og Ágústus ættleiddi hann.

Hann var sonur Livíu af fyrra hjónabandi
Á valdatíma Tíberusar voru þjóðfundir sviptir valdi til að setja lög og kjósa embættismenn. Öldungaráðið fékk það vald. Þjóðfundir voru þá úr sögunni.
Ríkisvaldinu var þá skipt milli keisara og öldungaráðs.
Stjórn Tíberíusar reyndist ströng og aðhaldssöm og var hann því ekki vinsæll meðal almennings. Hann var með harðar refsingar fyrir smáa glæpi.
Tíberíus hvarf skyndilega til eyjarinnar Capri, dvaldi þar síðustu 11 valdaárin og stjórnaði með bréfaskrifum til öldungaráðsins.

Gajus / Caligula: Ágústus var langafi hans

Þegar Tíbaríus dó tók Caligula við sem keisari
Stjórnartíð hans hófs vel en breyttist fljótt í sásýkilega ógnarstjórn, mögulega vegna þess að Caligula var alverlega veikur.
Caligula varð geggjaður. Hann var fyrstur keisara til að taka upp einræðislegt stjórnarfar.
Hann sóaði miklum pening ríkisins og sýndi öldungaráðinu enga virðingu.
Herma sögur að hann hafi gert hest sinn að ræðismanni
Hann vildi láta tigna sig sem guð, en með því kom hann næstum af stað uppreisn í Gyðingalandi.
Eftir nokkurra ára skipastjórn gerðu lífvarðasveitirnar samsæri gegn Caligulu og réðu hann af dögum.

Claudíus:

Lífvarðasveitirnar völdu hann eftir Caligulu, en Claudíus er föðurbróðir hans
Hann var óframfærinn og taugaveiklaður, en gefinn fyrir fræðistörf.
Hann reiddi sig mikið á ráðgjafa við stjórnun ríkisins.
Hann stóð þó fyrir miklum framkvæmdum í Róm og leiddi m.a. tvær vatnsleiðslur í borgina. Samgöngur vor bættar.
Hann gerði nokkur lönd að skattlöndum
Hann var margkvæntur.

Neró

Var sonur Claudíusar
Var á unglingsaldri þegar lífvarðarsveitirnar gerðu hann að keisara.
Fyrstu valdaárin hneigðist hann að listum og íþróttum, og eftirlét stjórnina móður sinni, ráðgjöfum hennar og heimspekingnum og rithöfundinum Seneca.
Um tvítugt vildi hann meiri völd
Hann þvingaði m.a. Seneca til að fremja sjálfsmorð
Stjórn hans byrjaði að líkjast stjórn Caligulu
Hins vegar þótti hann alþýðulegur og var vinsæll meðal lýðsins
Neró dáði gríska menningu
Hann keppti á Ólympíuleikunum

Árið 64 kom upp eldur í Róm. Var talið að Neró hefði sjálfur kveikt í því hann vildi endurskipuleggja borgina.
Í stað kenndi keisarinn Gyðingum og kristnum mönnum um og hóf ofsóknir gegn þeim. f

Neró gerði þau mistök að huga ekki að kjörum hermanna og árið 68 gerðu hersveitir víða uppreisn.
Fjandmenn Nerós í Róm hófu þá líka uppreisn en þá drap Neró sig.
Hann var síðasti keisarinn í ætt Ágústusar

Vespasíanus

Var herforingi
Hafði áður stjórnað her Rómverja í Gyðingalandi
var fyrstur keisara af flavíönsku ætinni
Var fljótur að koma á frið í ríkinu og reyndist valdatíð hans síðan friðsöm
Hann vildi koma fjárhag ríkisins í lag og tókst það með strangri skattinnheimtu og miklu aðhaldi
Hann lét reisa hið mikla hringleikahús Colosseum
Colosseum er frgasta mannvirki í Róm og getur tekið 45000 manns.

Títus

Var sonur Vespasíanusar
Átti að berja niður uppreisnina í Gyðingalandi
Hann varð keisari eftir andlát föður síns
Hann vígjaði Colosseum með mikum opnunarleikum, þar sem 5000 dýr voru drepin á fyrsta degi
Um daga hans var mikill borgarbruni í Róm

Dómitíanus

Var bróðir Títusar og tók við af Títusi
Fyrst var stjórn hans ströng en réttsýn
Hann sýndi öldungaráðinu litla virðingu
Hann lét sameina censorembættið keisaratigninni svo að keisarinn gæti alltaf ráðið skipan öldungaráðsins
Eftir tilraun til valdaráns fylltist hann ofsóknaræði, sá samsæri í hverju horni
Síðustu þrjú valdaárin ríkti hrein ógnarstjórn
Hann var svo ráðinn af dögum af lífvarðarsveitinni og er talið að kona hans hafi tekið þátt í samsærinu

Eftir að Dómitríanus dó ákvað öldungaráðið keisara, en það valdi einn úr sínum hópi:

Nerva

Stjórn hans reyndist afar góð en hann hafði ekki lífvarðasveitirnar á sínu bandi og innan hersins gætti óróa
Það reddaðist þó þegar Nerva ættleiðir einn fremsta herforingja ríkisins, Trajanus, og gerði að eftirmanni sínum

Þá tók við blómatími, en 2. öld e.Kr. er oft kölluð gullöld Rómverja.
Hinir ættleiddu keisarar vora gjarnan kallaðir kjörkeisararnir.

Trajanus

Var einn fremsti herforingi ríkisins
Var frá spáni
Hann eyddi miklum hluta af valdatíma sínum í herferðir
Til minningar um hann var reist minnismerki, Trajanusarsúlan, sem enn stendur í Róm
Varð Rómaveldi aldrei víðlendara en við dauða Trajanusar

Hadríanus

fVar eftirmaður Trajanusar'
Var einnig fæddur á Spáni
Hann treysti hejum ríkisins
Á Norður-Englandi lét hann reisa 120 km varnargarð, Hadróanusarmúrinn, til varnar gegn árásum frá hálöndum skotlands.
Hann þykir einn hæfasti keisari Rómaveldis
Hann bætti samgöngur um allt ríkið og lét taka upp póstþjónustu
Hann lét stofna ýmsar borgir, m.a. Adríanópel í Tyrklandi
Hann elskaði Aþenuborg og hann skreytti hana með glæstum byggingum
Hann gætti þess að sýna öldungaráðinu mestan sóma
Hann jók eftirlit með dómkerfinu og lét setja mannúðlegri löggjöf um þrælahald

sSeint á valdatíma Hadríanusar var uppreisn gerð á ný í Gyðingalandi, en hún var barin niður af hörku. Eftir það tóku Gyðingar að dreifast frá heimaslóðum sínum.

Antoníus Píus

Tók við eftir lát Hadríanusar
Hann hélt sig aðallega við stefnu hans
Um daga hans gætti nokkurs óróa innanlands

Markús Árelíus

Tók við af Antoníusi Píusi
Um hann hefur stundum verið sagt að þar hafi heimspekingur setið á keisarastóli
Hann ritaði merkilegt heimspekirit, Meditationes, (Hugleiðngar), um líf sitt frá sjónarhóli Stóuspekinnnar.
Sem Stóumaður var hann ábyrgðarfullur og ræktaði störf sín sem keisari af skyldurækni
Á stjórnarárum hans var ófriðsamt á útjöðrum ríkisins.
Hann hafði í hyggju að ráðast inn í Mið-Evrópu en dó áður en hann gerði það.

Sagnaritun á 1. og 2 öld e.Kr.
Þekktastur sagnaraitara frá þeim tíma er líklega:

Tacítus

Tvö rit hans þykja merkilegust: Annálar, þar sem rakin er stjórnmálasaga frá Ágústusi til Nerós, og Germanía, víðfrægt rit.

Svetóníus

Hann skrifaði sögu um 12 fyrstu keisarana
Hann leggur áheyrslu á hneykslanlegar sögur af líferni keisara
Þykir ekki áreiðanlegur sagnaritari en þó bráðskemmtilegur

Plútarkos

Var grískur
Hann vildi að enn drægju siðferðislegan lærdóm af ævisögum sínum
Hann skrifaði einnig um fjölmörg önnur efni, svo sem heimspeki, uppeldismál og tónlist.

	Created by agnesanna97 about 10 years ago

Note on Rómaveldi. Bls 25-52, created by agnesanna97 on 15/04/2014.

Rómaveldi. Bls 25-52