Nutrizioa (Asia: Ane, Aritz.M, Aitor eta Alan)

1. Digestio sistema
   1. Digestio-hodia

      Nota:

      • 10-12 metro dauka.
      1. Ahoa

         Nota:

         • Hemendik hasten da.
      2. Faringea

         Nota:

         • Jaisten hasten da.
      3. Urdaila

         Nota:

         • Hor kimo egiten da. 1,5 litro edukiera ahal du.Tamaina bikoiztu ahal du.
         • 3 edo 4 ordu urdailean, nahasten dira substanzia batzuk azidoekin
         • 1,5 litro edukiera ahal du.Tamaina bikoiztu ahal du.
      4. Heste meharra

         Nota:

         • Substantzia kentzen dira eta kilo bihurtzen da.
         • Digeritutako elikagaiek ordu batzuk heste meharrean 
      5. Heste lodia

         Nota:

         • Substantzia kentzen amaitzen dira eta ura kentzen da
         • Hemen egon alda orduak edo egunak.
      6. Uzkia

         Nota:

         • Hortik janaria digerituta ateratzen da gorozkiak eginda.
      7. Heste-gorria
   2. Listu-guruinak
      1. Gibela

         Nota:

         • Parte hartzen du digestioan eta 1'6 kg ditu . Organo handiena eta astunena.
2. Digestio prozezua
   1. 1. Murtxikatzea

      Nota:

      • Elikagaia hortzekin txikitu. .
   2. 2. Listuztaketa

      Nota:

      • Elikadura - bolo bat egin eta listuareki nahastu.
   3. 3. Irensketa

      Nota:

      • Bola ahotik faringera, hestegorritik urdaileraino.
   4. 4. Urdaileko digestioa

      Nota:

      • Ura jarraitzen du. Elikadura - boloa desegitzen da eta kimoa osatu.
   5. 5. Hesteetako digestioa

      Nota:

      • Kimoa heste meharrera joan eta kilo bihurtzen dute pankreak.
   6. 6. Substantzia elikagarri xurgatzea

      Nota:

      • Heste meharran hestebiloak substantzia elikagarria odolera eramaten du.
   7. 7. Gorozkiak osatzea

      Nota:

      • Digeritu ez direnak heste lodira joaten dira. Eta gero uztutik joaten da.

1. Atalak
   1. Epiglotisa
   2. Birikak

      Nota:

      • Airea sartzen da biriketara. Mintze bat daukate, pleura da, elastikoa da. Babes bat daukate kaxa torazikoarekin. Birikak txikitzen eta handitzen. Diagragma muskulu bat da.
      1. Birikak
      2. Pleura
      3. Diafragma
   3. Arnasbideak

      Nota:

      • Arnasbideek kanpoko airea eramaten dute biriketara eta gero berriro baina kanpora.
      1. Bronkioloak
      2. Bronkioak
      3. Trakea
      4. Laringea
      5. Faringea
      6. Sudur-Hobiak
   4. Birika-Albeoloak

      Nota:

      • Mahats formako bolatzo bi dira, bronkioloetan daude. Bere funtzioa: (CO2 trukatu O2arekin).
      1. Bronkioloak
2. Arnasketa
   1. Arnasgora

      Nota:

      • Arnasa sudur-hobietatik sartzen da eta hor berotu, hezetu eta garbitu odol kapilarrekin. Kaxa torazikoa handitu da, diafragma jaitsi eta birikak airez betetzen dira.
   2. Gas-Trukea

      Nota:

      • Truke bat egiten dute O2 odolera eraman eta CO2 kanpora.
   3. Arnasbehera

      Nota:

      • Diafragma igo kaxa torazikoa txikitu eta CO2 kanporatu arnasbedeetik.

Nota:

• Bere arduera: - Subtantzia elikagarriak eta oxigenoa zelula guztiak gorputzan banatu. - Zelulen hondakinak biltzeaz, gero kanporatzeko.

1. Atalak
   1. Bihotza

      Nota:

      • - Organo bat da - ukabilaren tamaina du- Bularraren ezkerraldean- Bentrikula eta aurikulak komunikatutak daude
      1. 4 Barrunbe
   2. Odola

      Nota:

      • - Odola subtantzia gorri bat da
      1. Globulo zuriak

         Nota:

         • Infekzioak babesten dute.
      2. Globulo gorriak

         Nota:

         • Oxigenoa biriketatik zeluletara, CO2 zeluletatik biriketara.
      3. Plaketak

         Nota:

         • Zaurien babesa
      4. Plasma

         Nota:

         • Subtantzia disolbatua
   3. Odol-hobiak

      Nota:

      • Odola igarotzen da hodi-sareetik
      1. Arteriak

         Nota:

         • - Joateko bidea
      2. Arterioloak

         Nota:

         • - Arteria zatitzen denean
      3. Kapilarrak

         Nota:

         • - Bide txikiak zeluletara
      4. Benulak

         Nota:

         • - Zainak zatituta
      5. Zainak

         Nota:

         • - Bueltatzeko bidea
2. Odolaren Zirkulazioa

   Nota:

   • Gizakiaren zirklazioa bikoitza da.
   1. Zirkulazio Handia

      Nota:

      • Odola zeluletara pasa
      1. 1

         Nota:

         • Ezkerreko aurikula odola jaso.
      2. 2

         Nota:

         • Zelula guztietara joan.  Osatzen da trukea: Subtantzia elikagarriak eta oxigenoa utzi, hondakinak eta karbono dioxidoa jaso.
      3. 3

         Nota:

         • Odola birika albeoloetan CO2 utzi eta O2 hartu.
   2. Zirkulazio Txikia

      Nota:

      • Odola biriketara, albeoloetan O2 hartu eta bihotzera pasa
      1. 4

         Nota:

         • Odola eskuineko aurikulatik joan biriketara
      2. 5

         Nota:

         • Birika albeoloetan beste truke: Odola  CO2 utzi eta O2 hartu
      3. 6

         Nota:

         • Azkenik bihotzera eta berriz zirkulazio handia.

Nota:

• - Zeluletatik odolaren hondar-substantziak organismotik kanporatu.

1. Iraizketa

   Nota:

   • - Prozezu hau zelulen hondar-substantziak kanporatzen ditu. - Prozezu hau gernu-aparatuan parte handia egiten da, ere parte txiki bat izerdi-guruinak
   1. 1

      Nota:

      • - Giltzurrun arterien bidez hondar-substantziak ailegatzen dira giltzurrunetara odolarekin.
   2. 2

      Nota:

      • - Giltzurrunak odola filtratu, eta hondar-substantzia gehienak banatzen dira.
   3. 3

      Nota:

      • - Hondar-substantziak uretan disolbatu eta gernua osatu.
   4. 4

      Nota:

      • - Ureterretatik gernu-maskurira eraman gernua eta han pilatu.
   5. 5

      Nota:

      • - Maskuria betetzen da eta pixa egiteko beharra sentitzen dugu. Eta gernua uretratik joaten da.
2. Elementuak
   1. Gernu-Aparatua
      1. Giltzurrunak

         Nota:

         • - Bizkarrezurrako gerrialdearen gainetik, bi organo dira. - Odola filtratzen dute. - Gernua sortu: ura eta hondar-substantziak nahastu.
      2. Gernu-Bideak

         Nota:

         • -Gernua eramaten dute. - Gernua pilatu, organismotik kanporatzeko arte.
         1. Uretra

            Nota:

            • -Hodi forma -Organo bat  -Gernu-maskurian pilatzen den gernua kapora eramaten du.
         2. Gernu-Maskuria

            Nota:

            • - Hemen pilatzen da gernua -Organo bat - Ureterren amaieran
         3. Ureterrak

            Nota:

            • - Giltzurrunetatik ateratzen dira hodiak. - Gernu hau maskuria eramaten du
   2. Izerdi-Guruinak
      1. Non daude

         Nota:

         • - Gorputzeko azal guztian, batez ere: kopetan, besapeetan, esku-ahurretan eta oinazpietan.
      2. Zer da

         Nota:

         • Izerdia da: uraren eta hondar-substantzien nahastea.
      3. Zer egiten du

         Nota:

         • - Izerdia atera eta gure gorputzeko tenperatura erregulatu.
      4. Poro

         Nota:

         • - Guruin bakoitza hodi bat du, poro batera joateko. - Hortik ateratzen da izerdia
3. Atalak