gedrag dat je al bij pasgeboren jongen waarneembaar is
leerprocessen
manieren
inprenting, gewenning, conditionering, imitatie en inzicht
voorbeelden
jachtgedrag
honger > zoeken naar eten (gedrag) >
dier ziet of hoort een prooi (uitwendige
prikkel) > dier vangt de prooi en gaat
eten (gedrag)
voortplantingsgedrag
geslachtshormonen (inwendige prikkels) > veroorzaken de
voorplantingsdrang > dier gaat op zoek naar een partner (gedrag)
> dier ziet, ruikt, voelt een partner met het juiste uiterlijk
(uitwendige prikkel) > paring (gedrag)
gedragselementen
Een afzonderlijke handeling
van een dier. Het gedrag kan
worden ontleed in min of meer
vaste elementaire patronen van
beweging en houding
gedragsketen
Min of meer vaste
opeenvolging van
gedragselementen.
Het effect van een
handeling leidt tot de
volgende handeling.
gedragssystemen
Een groep van
samenhangende
gedragselementen. Deze
hebben vaak een
gemeenschappelijk effect
prikkel
inwendige
prikkels
voorbeelden
honger > voedselzoekgedrag
dorst > drinken
hormonen > voortplantingsgedrag
uitwendige
prikkels
komen uit de omgeving
temperatuur
licht
geluid
etc.
worden waargenomen door zintuigen
oor
oog
tong
neus
huid
sleutelprikkel
voorbeeld
Een sleutelprikkel is een prikkel die telkens dezelfde reactie geeft
supernormale/ supranormale
prikkel
extra sterke sleutelprikkel
hierop volgt ook een sterker gedrag
verschil tussen supernormale en sleutelprikkel
een supernormale prikkel is een overdreven sleutelprikkel
erfelijk (aangeboren)
of aangeleerd
erfelijk (aangeboren)
aangeleerd
gedrag dat ontstaat uit ervaring
8 soorten aangeleerd gedrag
gewenning
als er niet meer gereageerd wordt op een prikkel
trial and
error
proefondervindelijk leren
net zolang proberen totdat het lukt
inprenting
het dier kan alleen iets leren tijdens een bepaalde periode in het leven, de gevoelige periode
voorbeeld
het zien, meteen na de geboorte, wie de moeder is
inzichtelijk
leren
gedrag vertonen dat in andere situaties is geleerd
imitatie
nadoen
motorisch leren
spierbeheersing
conditioneren
klassiek
natuurlijke gedrag versterken of verzwakken door beloning en straf
operant
onnatuurlijk gedrag aanleren door beloning en straf
Rangorde
er is in de groep een bepaalde rangorde, van hoog tot laag.
rangorde wordt door gevechten vastgesteld
ieder dier kent zijn plaats
voorkomt voortdurende onderlinge conflicten
territoriumgedrag
territorium
een bepaald gebied door een dier wordt bezet
wordt verdedigd tegen binnendringende soortgenoten > territoriumgedrag
ethogram
een lijst van alle gedragingen die een dier kan vertonen
normen en
waarde
worden bepaald door; cultuur, wetgeving gevoel en tijd waarin we leven
Welke reflexen heb je?
schrikreflex, grijpreflex, slikreflex en pupilreflex