Materia

Nota:

• Materia masa, bolumena, dentsitatea eta tenperatura osatzen dute

1. Propietateak
   1. Masa

      Nota:

      • Masa da materiaren kantitatea. Masa neurtzen da balantza batekin.
   2. Bolumena

      Nota:

      • Bolumena da espazioan okupatzen duen lekua. Bolumena neurtzen dugu ontzi graduatu batekin. 
   3. Dentsitatea

      Nota:

      • Dentsitatea da masa eta bolumenaren arteko substantzia.
   4. Tenperatura

      Nota:

      • Tenperatura neurtzen da termometro batekin.
2. Egoerak
   1. Solidoa

      Nota:

      • Solidoek  forma zehatza dute. Ez dute hartzen ontziaren forma.
   2. Likidoa

      Nota:

      • Likidoek  ontziaren forma hartzen dute.
   3. Gasa

      Nota:

      • Gasek ontziaren espazio betetzen dute.
3. Beroa eta egoera aldaketak
   1. Fusioa

      Nota:

      • Fusioa da  solido den gauza  bat likidora pasatzen denean.
   2. Solidotzea

      Nota:

      • Solidotzea da  likido solidora pasatzen denean.  Adibidez, ura ipintzen baduzu izozkailuan izotzan  bihurtuko da.
   3. Lurruntzea

      Nota:

      • Lurruntzea da uzten badugu likido bat asko irakiten gasa bihurtuko da.
   4. Kondentsatzea

      Nota:

      • Kondentsatzea da gasatik likidora pasatzen denean.
4. Aldaketa mota
   1. Fisikoak
      1. Definizioa

         Nota:

         • Itxura  bakarrik aldatzen da; substantziak lehengo bera izaten jarraitzen  du aldaketaren ondoren
      2. Adibideak

         Nota:

         • Papera moztea. Gurina urtzea. Gatza uretan disolbatzea. Beira puskatzea
   2. Kimikoak
      1. Definizioa

         Nota:

         • Substantzia bat  beste bat edo beste batzuetan bilakatzen da; aldaketa molekula mailan  gertatzen da
      2. Adibideak

         Nota:

         • Herdoiltzea. Egurra erretzea. Burdina eta sufrea berotzea. Bikarbonatoa eta ozpina nahastu.
   3. Nuklerrak
      1. Definizioa

         Nota:

         • Atomoen nukleoen berrordenanmendua, atomo berriak  sortzeko.
      2. Adibideak

         Nota:

         • Erradiaktibitatea. Fusio atomikoa. Fusio nuklearra. Izar eta eguzkiaren energia.
5. Nahasteak

   Nota:

   • Nahasteak dira bi osagai edo gehiago nahasten direnenan.
   1. Heterogeneoa

      Nota:

      • Heterogeneoa da begi bistan osagaiak desberdintzen direnean.
   2. Homogeneoa

      Nota:

      • Homogeneoa da begi bistan ez direnean ikusten osagaiak.
      1. Disoluzioak
         1. Disolbatzailea

            Nota:

            • Disolbatzailea da nahaste homogeneotan gehien dagoena.
         2. Solutoa

            Nota:

            • Solutoa da nahaste homogeneotan guxien dagoena.