denb:msnv

Nazım terimi olarak mesnevi her beyitin mısraları kendi aralarında kafiyeli olan nazım şekilleridir.Kafiye düzeni: aa, bb, cc... Bazı mesneviler divanlarda bulunsada genellikle mesneviler ayrı kitaplarda yazılırdı.Beyit sınırlaması gibi bir durum mesnevilerde söz konusu değildir.

Ara Dönem Türk Edebiyatı eserlerinin çoğu mesnevi biçimde yazılmıştır. Zaten bu anlamda türk edebiyatı için en büyük örnek Yusuf Has Hacip'in Divan-ı lügati't Türk'tür. Bundan sonra en önemli eserlerimizden biri de Mevlana'nın Mesnevi'sidir.

1. Dibace: Mesnevinin önsözüdür.

2. Besmele: “Bismi’llâhi’r-Rahmâni’r- Rahîm” den oluşabileceği gibi başlı başına bir şiir olabilir.

3. Tevhid: Allah'ın birliğinin ve yüceliğinin anlatıldığı bölümdür. Allah'ın 99 ismi anlatılır. Allah'ın birliğine kanıtlar gösterilir.

4. Münacat: Allah'a yakarış bölümüdür. Kulun acizliğinden ve Allah'ın yüceliğiden bahsedilir.Allah'tan af diler. eserin bitmesi için Allah'tan yardım diler.

6.Mir'ac: Peygamberimizin miraca yükselmesinin anlatıldığı bölümdür. Mesnevilerin giriş bölümünde sık sık bu olay anlatılır.

5. Na't: Hz. Muhammed'e övgüde bulunulan bölümdür. Peygamberin şefaati dilenir.

7. Muciza't: Hz. Muhammed ve diğer peygamberlerin mucizleri anlatılır.

8. Medh-i Çihâr-Yâr: 4 halifenin anlatıldığı bölümdür.

9. Padişah Öyküsü: Devrin padişahının devlet adamlarının övüldüğü bölümdür.

10. Sebeb-i Te’lif: Mesnevinin hangi sebeple yazıldığının anlatıldığı bölümdür.

Konunun İşlendiği Bölüm Bu bölüm âgâz-ı dâstân olarak adlandırılır ve şu bölümlerden oluşur: 1. Okuyucuyu bilgilendirmek ve herhangi bir konuda bilgi vermek amacıyla yazılır. a) Dini mesneviler b) Tasavvufi mesneviler c) Ahlâki mesneviler d) Ansiklopedi mahiyetindeki mesneviler 2. Okuyucunun kahramanlık duygusuna hitap eden, konusunu tarihten alan mesneviler. a) Menkabevî mesneviler b) Tarihi mesneviler 3. Sanat yönü ağır basan, okuyucunun edebi zevkine hitap eden, aşk ve macera konulu mesneviler. 4. Şairlerin gezip gördükleri yerleri anlatan, hayatından kesitler veren; kişileri, meslekleri, düğünleri ve bazı mekânları tasvir eden mesneviler.

Sonuç bölümünde şairler şunlardan bahsederler: Allah’a Hamd ü Sena, sultana övgü ve saltanatının devamı için dua, şairin övünmesi, tanınmış mesnevi şairlerini ve eserlerini övme, şairin eserine verdiği isim, mesnevinin beyit sayısı ve yazılış tarihi, okuyandan hayır dua isteme gibi konulardan bahseder

özellikleri

giriş bölümü

gelişme ve sonuç