Vertebraten

Description

Dierkunde (Vertebraten) Flashcards on Vertebraten, created by y.gladdines on 19/11/2013.
y.gladdines
Flashcards by y.gladdines, updated more than 1 year ago
y.gladdines
Created by y.gladdines over 10 years ago
549
2

Resource summary

Question Answer
Axiale beweging Voorwaardse beweging die plaats vindt via gecoördineerde beweging via de lichaamsas (romp en/of staart) - geassocieerd met aquatische levenswijze
Notochord Semirigide staaf die de rug ondersteund
Dorsaal Rugzijde
Ventraal Bijkzijde
Neuaalboog Omsluit ruggenmerg en loopt dorsaal uit in spinaal uitsteeksel
Hemaalboog Omsluit grote bloedvaten net onder wervelkolom en eindigt ventraal in een hemaaluitsteeksel - ontbreekt bij veel vertebraten / uitgesproken bij vissen
Appendiculaire elementen Gebruik van aanhangsels voor voortbeweging
Ceratotrichia Zeer fijn, ongesegmenteerd en opgebouwd uit een hoornige massa
Epidotrichia Gesegmenteerde, verbeende structuren die aan hun basis ontdubbeld zijn als vinstralen - geven een waaiervormig effect - overige vissen
Pterygiophora kraakbenige structuren die de vinnen verankeren
Stylopodium Opgebouwd uit 1 enkel lang been - humerus / femur
Humerus Opperarmbeen
Femur Dijbeen
Zeugopodium Twee paralelle lange beenderen - radius & ulna / tibia & fibula
Radius Spaakbeen
Ulna Ellepijp
Tibia Scheenbeen
Fibula Kuitbeen
Pronatie / supinatie Draaien van het lidmaat om eigen as naar binnen en naar buiten
Autopodium Hand / voet - opgedeeld in basipodium, metapodium en acropodium
Basipodium Verschillende rijen beentjes - handwortelbeentjes / voetwortelbeentjes
Ossa carpalia Handwortelbeentjes
Ossa tarsalia Voetwortelbeentjes
Metapodium Middenhandsbeentjes / middenvoetsbeentjes
Ossa metacarpalia Middenhandsbeentjes
Ossa metatarsalia middenvoetsbeentjes
Acropodium Uiteinde bestaande uit maximaal 5 tenen opgebouwd uit meerdere kootjes
Digiti Tenen
Phalanges Kootjes
Gordels Waar de ledematen stevig verankert zijn met het lichaam
Craniodorsaal ?
Caudoventraal ?
Ventrale middenlijn ?
Contralaterale ?
Proximaal ?
Distaal ?
Sacrum Heiligbeen
Craniaventraal ?
Os ilium Darmbeen
Os pubis Schaambeen
Osischium Zitbeen
Symphysis pelvis ? Zitbeen + schaambeen versmolten
Acetabulum Gewrichtskom waarin de femurkop articuleerd
Scapula Schouderblad
Clavicula Sleutelbeen
Manubrium sterni Craniale punt van het borstbeen
Coracoid ? Ravenbeksbeen
Glenoïdaalholte ?
Acromion ??
Bidepale dieren Tweevoetige
Zoolganger / plantigrade dieren Autopodium bij steunname volledig op de grond - land op de hiel - niet de snelste lopers
Teengangers / digitigrade dieren Neerkomen op uiteinde van autopodium - effectieve lidmaat en paslengte wordt vergroot
Teentopgangers / unguligrade dieren Steunen op meest distale falangen
Handboogtype (bij wervelkolom) Ventrale buikwand wordt door een boogvormige wervelkolom opgespannen net als de snaar van een handboog- kleinere / middelgrote zoogdieren
Strijkboogtype (bij wervelkolom) Vertrale buikwand wordt door een gestrekte, terminaal wat geheven wervelkolom opgespannen - groter gewicht om te dragen - grotere zoogdieren
Zweeffase Lichaam en lidmaten komen volledig los van de grond tijdens voorwaardse beweging - langere pas
Apofysen Beenpunten
Patagium Vlieghuid
Notorium Rugwervels vergroeid tot 1 been
Synsacrum Sacraalwervels
Pygostyle Staart
Precessus uncinatus Benig uitsteeksel dat ervoor zorgt dat ribben contact maken met de volgende rib - versteviging van de borstkas
Furcula Wensbeentje
Carina Prominente kam op het borstbeen
Elliptische vleugels Relatief kort en rond - aangetroffen bij vele kleine tot middelgrote vogels levend in struiken / bomen - manouvreren / snelle afdaling en landing - vleugels flapperen snel en continue
Hogesnelheidsvleugel Gestroomlijnd - eindigen op tip die naar achteren gericht zijn - grote snelheid - redelijk snel en continue bewogen
Lange, smalle zweefvleugels Zweefvliegers boven zee gebruikmakend van wind
Brede zweefvleugels Thermiekzwevers - lift bij lage luchtsnelheden - groot oppervlak en vele inkepingen - ook landen / opstijgen met lage snelheden
Undulerende voortbeweging Golvende beweging die qua snelheid iets sneller is dan de voorwaardse beweging
Oscillerende / pendelende beweging In zijn geheel op en neer / heen en weer bewogen
Ipsilateraal Lichaamsonderdeel dat in vergelijking met een gelijkaardig lichaamsonderdeel aan dezelfde kant ligt t.o.v. een gezamenlijk referentiepunt
Fotoreceptie Kunnen waarnemen van licht & lichtsterkte
Sclera Oogwit - buitenste bindweefselige laag van het oog die stevigheid biedt
Cornea Hoornvlies - transparante uitwendige gedeelte van het oog waarlangs het licht het oog kan binnenvallen
Choroidea Vaatvlies - middelste laag voorzien van uitgebreid haarvatennet dat instaat voor de voeding van de onderliggende retina
Corpus ciliare Straalvormig lichaam
Iris Regenboogvlies - scheiding voorste en achterste oogkamer en pupilopening
Uvea Choroidea + corpus ciliare + iris
Retina Netvlies - binnenste laag, opgebouwd uit 2 lagen: uitwendige pigmentlaag en inwendige lichtgevoelige laag met staafjes en kegeltjes
Discus opticus Blinde vlek - waar staafjes en kegeltjes zich verzamelen
Chiasma opticum Gekruisde oogzenuwen - retina doorboord en prikkel naar de hersenen gevoerd
Corpus vitreum Glasachtig lichaam - oogholte achter lens
Chondrichthyes Oogkas
Holangiotisch Retina volledig gevasculariseerd
Processus falciformis Zeisvormige plooi in choroidea
Conus papillaris Kegelvormige plooi in choroidea
Pecten oculi Waaiervormige plooi in choroidea
Merangiotisch Retinale bloedvaten waaieren vanuit discus opticus slechts in horizontale lijn uit naar lateraal en mediaal - lagomorfen/konijn
Pourangiotisch Slechts in zeer beperkte mate kunnen retinale bloedvaten bij ophtalmoscopie waargenomen worden - hoefdieren
Beenderige ring Aanhechting van spieren - verstevigen en vervorming oog beperken
Chromatische aberratie Licht wordt van verschillende golflengtes op andere wijze gebroken - focus op andere plaats en lenzen corrigeren
Multifocaal Correctie van lens - opgebouwd uit concentrische zones
Staafjes Lichtgevoelige pigmenten - absorberen licht over breed spectrum en belangrijk in onderscheiden vormen/bewegingen
Kegeltjes Geactiveerd door beperkte golflengtes - onderscheid in kleuren
Nachtzicht Staafjes - verschillende nabijgelegen staafjes worden via zenuwcellen met elkaar verbonden - 1 staafje geprikkeld, de rest ook
Tapetum lucidum Licht spiegelende laag net onder de retina - invallen licht minstens 2x retina gepasseerd
Mediane (derde) oog Ontstaan uit dorsale deel van hetzelfde hersenbaasje als de laterale ogen - 2 structuren: periëntaal- en pineaal orgaan
Pariëntaal- en pineaal orgaan Pijnappel - Waarnemen dag- en nachtritme -seizoensgebonden verandering in daglichtlengte - informatie aangewend voor slaap/waakpatroon, voortplanting
Chemoreceptie Zintuigonderdelen die in staat zijn chemische signalen op te vangen
Macrosmaat Uiterst goed ontwikkeld reukvermogen
Microsmaat Onderontwikkeld reukvermogen
Vomeronasaal orgaan Orgaan van Jacobsen - olfactorisch orgaan bij alle landvertebraten, met uitzondering van de mens, aangetroffen vooraan de bodem van de neusholte
Flehmen Aanzuigen van geurstoffen door kop op te heffen en bovenlip maximaal opkrullen
Feromonen Geurstoffen die door soortgenoten uitgestuurd worden en invloed hebben op gedrag
Octavolateralissysteem Acousticalateralis - bundelt alle zintuigen die horen tot zijlijnsysteem en die via achtste kopzenuw projecteren naar de hersenen - gehoor/evenwicht
Haarcellen Receptoren met gelijkaardige structuur - gehoor/evenwicht
Ampullae van Lorenzini Buisvormig toeganskanaal dat vertrekt vanaf de huis en onderhuids eindigt in een verwijde ampulla waarbinnen zich gemodificeerde haarcellen bevinden - lokaliseren van levende prooien
Laterale lijn Systeem van mechanoreceptoren dat aangetroffen kan worden bij alle vissen en larvale stadia van amfibieën en ontworpen is om verstoringen en verplaatsingen van water waar te kunnen nemen
Neuromast Opgebouwd uit een aantal haarcellen met tussenin verschillende steuncellen
Labyrinth In embryonale ontwikkeling - opgehangen in zeer dens been via verschillende kleine bindweefselstrengen
Perilymfatische ruimte Ruimte tussen wand van beenerige labyrinth en het membraneuze labyrinth is eveneens opgevuld met vocht
Lagena Uiteindelijke receptie van geluidsprikkels - flesvormige structuur die een uitzakking is van sacculus
Orgaan van Weber Gepaarde aanschakeling van gemodificeerde ribben afkomstig van de eerste 3/4 wervels - beenderen staan ligamenteus met elkaar en de zwemblaas in contact door scharnieren op de wervelkolom kunnen ze als een soort hefbomen de geluidsgolven mechanisch versterken en overbrengen
Buis van Eustachius Tuba audotiva - in verbinding met de keel
Columella Gehoorsbeentje - versterkingssysteem
Cochlea/slakkenhuis Lagena samen met scala verstibuli en scala tympani enorm verlengd en spiraalvormig opgewonden
Larynx Strottenhoofd
Echolocatie Detecteren van objecten/mogelijke prooien door het opvangen en analyseren van eerder uitgestuurde ultrasonen geluidsgolven die op deze objecten weerkaatsen
Proprioceptie 'Zichzelf aanvoelen' - informatie over de houding van het lichaam en de kracht die er inwerkt - coördinatie van bewegingen en inspanning
Spierspoeltjes Gemodificeerde spiervezels waarrond talrijke zenuwuitlopers spiraalvormig opgewonden liggen
Magnetoreceptie Magnetisch veld van de aarde gebruikt voor detectie en oriëntatie
Integument Huid
Dermaal been Osteoderm - onderdeel panser/schild/platte schedelbeenderen
Cutane respiratie Ademhaling door de huid??
Desquamatie Vervelling door schilfering
Granulaire klieren Produceren irriterende/giftige substanties - geconcentreerd achter oor
Nuptial pad Bij mannelijke kikkers en salamanders - epidermis op voorste tenen gaan sterk keratiniseren tijdens paartijd om partner stevig vast te kunnen pakken
Ecdynis Vervelling in 1x afgestoten
Schacht van een veer Bovenhuids deel van as dat de vlag draagt
Melanine Melanocyten in basale cellaag van epidermis - zwarte/bruine kleur
Rode kleur huid Bloed - oppervlakkig en dens capillair netwerk
Blauwe kleur huid Diffractie van het licht
Pigment kleuren Specifieke kleurstof
Structuurkleuren Breking & verstoring van het licht door specifieke organisatie van partikels binnenin de huid
Carotenoïden Vetoplosbare moleculen - rood/oranje/geel/roze
Porfyrines Groene/bruine kleur door afbraak hemoglobine
Ectothermen / chromatoforen 4 verschillende soorten pigmenten in de dermis
Melanoforen Produceren en stockeren in specifieke celorganellen - melanosomen - malanine
Xanthoforen / erythroforen Verdruppels of vesikels volgeladen met gele en rode carotenoïde pigmenten
Iridoforen Bevatten talrijke parallel gerangschikte reflecterende plaatjes opgebouwd uit purines - glanzend / weerspiegelend aspect
Camouflage Schutkleur
Vormvervaging / disruptieve kleuring Door specifieke kleurpatroon zijn andere dieren moeilijker in staat om een lichaamsvorm te herkennen en de contouren van het lichaam ten opzichte van de omgeving af te lijnen
Aposematische kleuren Opvallende / afschrikkende kleuren - giftig/onsmakelijk/gevaarlijk
Mimicry Aannemen van aposematische kleuren - zonder gevaarlijke eigenschap ook echt te hebben
Mimicry van Bates Ongevaarlijke soort bootst gevaarlijke na
Mimicry van Muller 2 soorten met hetzelfde patroon
Mimicry van Emsley Minder gevaarlijke nabootsen
Mimicry van Peckham Ongevaarlijke nabootsen
Autonomie Mogelijkheid om eigen staart die vastgeklemd wordt af te werpen
Monofagen 1 specifieke voedingsbron - gespecialiseerd spijsverteringsstelsel
Polyfagen Gevarieerde voedselkeuze - opportunisten - spijsverteringsstelsel extra uitgerust
Filteren Nemen bij het eten zowel de prooi als het omgevende water op - water kan opnieuw de mond verlaten terwijl de prooi gevangen blijft
Passieve filtering Met voortbeweging
Pompmechanisme Water actief over de filters bewogen
Mechanische vertering Opgenomen materiaal in uiterst kleine onderdelen gesplitst - cellen spijsverteringskanaal nemen deze op - finale chemische / enzymatische vertering
Orapharyngeale ruimte Mond / keel
Pharyngeale tanden Keeltanden
Gastrolieten Stenen in de maag die het voedsel pletten/vermalen
Acrodont Tanden bovenop ingeplant
Pleurodont Tanden leunen tegen labiale kam kraakbeen
thecodont Tanden die verankerd zijn in de tandkas
Homodont gebit Alle tanden dezelfde vorm
Heterodont gebit Verschillende tandtypes elk toegespitst op een specifieke functie
Diphyodont Tanden eenmaal wisselen
Monophyodont Wisselen tanden nooit
Polyphyodont Wisselen tanden continue
Conus/conide Punt van kies
Carnivoor Eet andere dieren
Secodont gebitstype Tanden mesvormig
Scheurkies 4e premolaar boven en 1 molaar onder
Insectivoor Insecteneter
Formicivoor Zachte insecten eter - mieren/termieten
Piscivoor Viseter
Herbivoor Voed zich met plantaardig materiaal
Folivoor Bladeter
Graminivoren Graseter
Frugivoor Fuiteter
Diastema Tandloze ruimte tussen snijtanden en kiezen
Omnivoor Eet alles
Ovivoren Eierjagers
Krop Grote, ventrale uitzakking van de slokdarm, net voor de borstingang, voor tijdelijk opslaan van voedsel
Fundus Zone maag met maagsapklieren
Pylorus Bij maaguitgang met muceuse klieren
Chymus Brijvormige voedselmassa die bij mondjesmaat wordt doorgegeven naar de darmen
Duodenum Twaalfvingerige darm - eerste deel dunne darm
Cloaca Gemeenschappelijke uitmonding van spijsverteringskanaal en urogenitale stelsel
Haustra Dwars georiënteerde zakvormige verwijding die zelfs bij overmatige vulling van de darm niet verstrijken dankzij taeniae
Taeniae Longitudinaal georiënteerde banden die overmatig uitlening van de darm verhinderen
Pens Rumen
Netmaag Omasum
Boekmaag Omasum
Lebmaag Abomasum
Ceacotrofie Oraal terugnemen van inhoud uit de blinde darm rechtstreeks afgevoerd via anus
Coprofagie Opeten van (eigen) mest
Semelpaar 1 maal in leven paren en jongen voortbrengen
Iteropaar Meermaals jongen voortbrengen
Unipaar 1 jong per nest / worp
Multipaar Meerdere jongen per nest / worp
Pluripaar Meerdere nesten voortgebracht
Primipaar 1 nest voortgebracht
Nullipaar Nog geen nest voortgebracht
Ovipaar Eierleggend
vivipaar Levendbarend
Ovovivipaar Eierlevenbarend
Nestvlieder Open ogen, bedekt met dons / vacht, langere draagtijd en beperkte nestgrootte
Nestblijver Blind, doof, naakt, nauwelijks verbeend skelet en geen kracht voor adequate beweging
Broedzorg Parentale zorg
Uitwendige bevruchting Eicellen bevrucht na uitscheiden ervan
Inwendige bevruchting Copulatie
Geslachtsdeterminatie Geslachtschromosomen - XX vrouw en XY man bij zoogdieren- ZZ man en ZW vrouw bij vogels
Poikilothermen Variabele lichaamstemperatuur - wijzigingen hangen af van omgeving
Homeothermen Relatief constante lichaamstemperatuur - eigen fysiologische processen om het te regelen
Ectotherm Omgevingstemperatuur bepalend voor lichaamstemperatuur
Endotherm In staat warmte te genereren om voldoende hoge lichaamstemperatuur aan te houden - tussen 35 - 40 graden
Heterotherm Combinatie van homeotherm en poikilotherm
Counter current heat exchange Warmte recuperatie doordat warmte van de spieren afgevoerd via het venueze bloed overgedragen naar arteriële systeem dat de spier bevloeit
Torpor Korte periode met verlaagd metabolisme - energiebesparend
Hibernatie Winterslaap - langdurig aanhoudende torpor - fysiologische processen stilgelegd / laag pitje
Winterrust Metabolisme gereduceerd, langdurend vasten, lichaamstemperatuur daalt enkele graden
Cross current exchange Garandeert betere uitwisseling bij snelle stroming van de verschillende media ongeachte de stroomrichting
Show full summary Hide full summary

Similar

Adaptaties voor specifieke voortbeweging
y.gladdines
Indeling op basis van type voedsel
y.gladdines
Algemene bouw van het oog
y.gladdines
Intugement
y.gladdines
Bewegingsinstrumenten
y.gladdines
Waarneming
y.gladdines
Uitwendige bescherming oog
y.gladdines
Maagdarmtractus
y.gladdines
Invertebraten
y.gladdines
Pisces
Chris D1
Evolutieleer van Darwin
y.gladdines