Created by Yela Sanders
almost 9 years ago
|
||
Question | Answer |
functies van de nier | 1- excretie 2- regulatie van water -en . electrolietenbalans 3-hormoon productie (epo, renine, prostaglandines) metabool (vit.D) |
effect renine | vasoconstrictie -> BD-verhoging stimuleert bijnier om aldosteron aan te maken (bevordert water en zout-opname en verhoogd zo de BD) |
epo | aanmaak rbc |
prostaglandines | lokaal effect thv aanmaakplaats invloed op regulatie van doorbloeding en de glomerulaire filtratie |
vit D | rol bij calciumabsorptie thv dd en de inbouw van calcium in botmatrix wnnr slechte nierfunctie: verminderde botmineralisatie = osteoporost hier worden supplementen calcium en vit D gegeven |
3 groepen nieraandoeningen | prerenale aandoeningen postrenale aandoeningen renale aandoeningen |
definitie acute nierinsufficiëntie | nierfunctie valt over enkele uren/dagen uit ernstig en dodelijk als niet tijdig herkend bij gezonde individuen en chronische nierpatiënten meestal gepaard met oligurie of anurie |
oorzaken van acute nierinsufficiëntie | prerenale nierinsufficiëntie postrenale nierinsufficiëntie renale nierinsufficiëntie |
acute prerenale nierinsufficiëntie | vasoconstrictie glomerulair vaatbed oorzaken: * daling extracellulair volume door vochtverlies *daling bloedvolume *daling hartvolume behandeling: herstel circulerend volume |
postrenale acute nierinsufficiëntie | anurie echografie: opgezette nierkelken en -bekken door hydronefrose oorzaken: *prostaathypertrofie *tumor in blaas met ingroei ureters *obstructie in ureters behandeling: obstructie wegwerken |
acute renale nierinsufficiëntie | door acute beschadiging van glomeruli, tubuli, doorbloeding of interstitium Blijke oorzaak: acute tubulus necrose behandeling: *opvolging en correctie van vochtbalans, electrolietenconcentratie en pH *nierdialyse of niervervangende therapie |
acute tubulus necrose | ischemie: door Blijke BD-daling toxische stoffen: AB, contraststoffen, CCI4 (ontvlekker) |
crush-syndroom | na massieve spiernecrose gevolgen: * grote BD-daling door vocht/bloedverlies * toxische factor door verschijnen van massale hoeveelheid spierafbraakproducten = rhabdomyolyse |
rhabdomyolyse | door trauma of te lang onder grote spierspanning en vooral bij hitte uitdroging kan ook bij grote fysieke inspanning door niet getrainde persoon urine is theekleurig |
gevolgen chronische nierinsufficiëntie | daling glomerulaire filtratie (creatinine) storing vocht -en zoutbalans (BD) minder waterstofexcretie (verzuring bloed) storing calcium en fosfor balans (vitD) anemie door verlaagde epo-productie |
oorzaken chronische nierinsufficiëntie | voornaamste: *diabetes mellitus *arteriële hypertensie diabetische nefropatie is Blijkste oorzaak: *glomerulaire aantasting met proteïnurie *diabetespatiënten met nierfalen hebben meestal gezichtsstoornissen die kunnen evolueren tot blindheid |
behandeling chronische nierinsufficiëntie | * behandelen hypertensie *dieet: eiwitarm * supplement calcium en vit D * epo indien anemie * bij acidose: alkalische stoffen *bij terminale patiënten: nierfunctievervangende therapie |
hemodialyse (kunstnier) | hoeveelheid bloed extracorporaal in bad cellofaan brengen badvloeistof via diffusie en osmose stoffen onttrekken toevoegen chronisch: 3x per week 5uur; levenslang of tot transplantatie |
peritoneaal dialyse (buikspoeling) | spoelvloeistof via catheter in de buikholte peritoneum word als semipermeabel membraan gebruikt (diffusie) om de 4uur verversen, continu 2l in buikholte patiënt kan dit zelf doen, ook machinaal voor nachtelijke spoelingen capd = continue ambulante peritoneale dialyse |
donor nier | kan levend, meestal van overleden personen (onomkeerbaar hersenletsel, hersenbloeding, ongeval...) nier wordt weggehaald en >10°C bewaard kan 36-48u bewaard en getransporteerd worden transport wordt geregeld door eurotransplant acceptor dient levenslang immunosuppressieve medicatie te nemen |
prelevatie | wegname van orgaan of weefsel |
opting-in | toestemming vragen aan familie tot donatie |
opting-out | iedereen die lagner dan 6mnd belg is, is donor |
ischemie tijd | tijd tussen wegname orgaan en inplantatie van dat orgaan |
allocatie | herverdeling van de organen |
HLA-typering | iedereen heeft 6 hoofdgroepen (2A, 2B en 2C) hoe meer groepen ze gelijkhebben met donor, hoe beter het zal passen donor en acceptor volledig zelfde hoofdgroepen: full house |
3 oplossingen voor orgaantekort | levende donatie non-heart-beating-donor splitlevertransplantatie |
oorzaken nierstenen | te hoge calciumexcretie in de urine calciumoxalaatstenen te lage urinedebiet door te weinig drinken andere urineweginfecties te hoge urinezuurgehalte in bloed waardoor verhoogde urinezuurexcretie met risico op urinezuurkristallen (jicht) |
symptomen nierstenen | hevige pijn in lendenstreek (naar onderbuik en liesstreek) bewegingsdrang pijn door obstructie in nierbekken pijn in onderbuik als vast zit in ureter kan uitstralen naar testes en schaamlippen vaak hematurie |
diagnose nierstenen | kliniek macroscopische hematurie ct-scan echografie |
complicaties nierstenen | infectie urine boven de obstructie met pyelonefritis als gevolg acute nierinsufficiëntie bij ureterobstructie (patiënt met 1 nier) of urethraobstructie |
behandeling nierstenen | pijnstilling (nsaid's) veel drinken om stenen weg te voeren urologische ingreep of verbrijzeling |
bevorderende factoren voor urineweginfecties | * opstijgende verplaatsing van met bacteriën besmette urine door coïtus * urethritis door gonoree of chlamydia * verminderde algemene weerstand * inbrengen van besmette sonde *stase van urine bij obstruerend proces |
cystitis | pijnlijke en frequente mictie meestal door SOA |
cystitis | pijnlijke, branderige mictie, koorts, pijn in onderbuik en soms hematurie vaak bij vrouwen met: korte urethra, geslachtsverkeer (honeymoon cystitis), zwangerschappen |
pyelonefritis | infectie die uit blaas opstijgt naar nierbekken lendenpijn, koorts met koude rillingen gevolg van vesico-ureterale reflux bij zuigelingen progressieve nierbeschadiging met functieverlies bij recidiverende en chronische pyelonefritis |
diagnose UWI's | symptomen urine-onderzoek: midstreamstaal * pyurie * cultuur geeft enkele bacteriën aan |
behandling UWI's | veel drinken AB (bactrim, zoroxin...) |
onderzoeksmethoden voor nierfunctie en urinewegen | urine-oz bloedoz medische beeldvorming endoscopie nierbiopsie |
hematurie | bloed in urine |
gemiddelde urine hoeveelheid per dag | 800-2500ml/24u |
oligurie | <400ml/24u |
anurie | geen urineproductie meer |
polyurie | overvloedige urineproductie en frequentie mictie |
nycturie | nachtelijke plaspauze's |
pollakisurie | frequente mictie in kleine hoeveelheden |
potomanie | polyurie door overvloedige waterinname |
glucosurie | polyurie door overvloedige glucoseuitscheiding |
stick | bloed, glucose en eiwitten bepalen |
hematurie afkomst | urinewegen nier rode bieten eten menstrueel bloed |
inspanningshematurie | na fysieke inspanning moet na enkele dagen verdwijnen oorzaken: trauma blaas of nier glomerulair |
proteïneurie | bij positieve stick: kwantitatieve test doen 2 soorten: glomerulaire proteïnurie orthostatische proteïnurie |
glomerulaire proteïnurie | vergrote poriën door glomerulaire ziekte hierdoor raken eiwitten ook door poriën kan tijdelijk toenemen tijdens koorts of fysieke inspanning |
orthostatische proteïnurie | enkel bij stand, in ruglig niet dus ochtendurine normaal, de rest niet normaal bij adolescenten, verdwijnt vanaf 30jr |
glucosurie | altijd pathologisch bij diabetes mellitus via midstreamstaal bekijken |
pyurie | teveel WBC |
bacteriurie | teveel bacteriën |
bloedonderzoek | ureum en creatinine plasmagehalte van creatinine hangt af van nierfunctie en hoeveelheid spierweefsel dossage electrolieten ook Blijk glomerulaire filtratie: Blijkste parameter hier creatinineklaring bekijken = hoeveelheid bloed die kan gezuiverd worden van creatinine in 1 minuut |
medische beeldvorming | echo: eerste onderzoek CT-scan of MRI: bij tumorale pathologie |
endoscopie | via urethra binnen brengen slijmvliezen beoordelen van blaas ook behandeling mogelijk |
biopsie | via lumbale streek naald in nier brengen weefselstaal van glomeruli bloeding kan als complicatie |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.