Tου γιοφυριού της Άρτας

Description

Note on Tου γιοφυριού της Άρτας, created by Καλλιόπη Τζαβολάκη on 20/09/2014.
Καλλιόπη Τζαβολάκη
Note by Καλλιόπη Τζαβολάκη, updated more than 1 year ago
Καλλιόπη Τζαβολάκη
Created by Καλλιόπη Τζαβολάκη almost 11 years ago
188
0
1 2 3 4 5 (0)

Resource summary

Page 1

Είδος: Παραλογή (πολύστιχο αφηγηματικό τραγούδι που περιγράφει πραγματικά ή φανταστικά γεγονότα της ανθρώπινης ζωής που ,,,,, έχουν δραματική κατάληξη).

Βασικά γνωρίσματα: αφηγηματικό περιεχόμενο,δραματικός χαρακτήρας,στοιχεία παραμυθιού. Κυριαρχούν οπτικές και ακουστικές εικόνες

Αφήγηση: τριτοπρόσωπη, εξωδιηγητικός αφηγητής (δεν συμμετέχει) Στην αφήγηση παρεμβάλλονται διάλογοι που δίνουν θεατρικότητα

Ατμόσφαιρα παραμυθιού: περίεργη κατάρρευση,πουλί με ανθρώπινη φωνή,τρομερός χρησμός, το στοίχειωμα, η κατάρα

Γλώσσα: δημοτική Ύφος: παραστατικό Στίχος: ιαμβικός, 15σύλλαβος, ανομοιοκατάληκτος, παροξύτονος

Ενότητες: 1η Σαράντα πέντε... γκρεμιέται!» (ο θρήνος για το μάταιο κόπο) 2η Πουλάκι... το γιόμα» (η ερμηνεία του παράξενου γεγονότος από το πουλί) 3η Τ' άκουσ' ... το γιοφύρι» (το δίλημμα του πρωτομάστορα και η πρωτοβουλία του αηδονιού) 4η Να τηνε... δεν ήβρα». (η ανυποψίαστη γυναίκα) 5η Ένας πιχάει... οι διαβάτες. (το στοίχειωμα και η κατάρα) 6η – Κόρη... περάσει» (η αλλαγή της κατάρας σε ευχή)

Ανάλυση στ 1,2: εικόνα καθημερινότητας, άρα αρχικά το σκηνικό είναι ρεαλιστικό, μετά γίνεται χώρος μυστηρικός στ 3: το γεφύρι έχει μυστικές δυνάμεις στ 10: έθιμο ανθρωποθυσίας Με το χρησμό αρχίζει η δράση. στ 12: ρόλο στην επιλογή έπαιξε η υπεύθυνη θέση του άντρα, αλλά και η ομορφιά της γυναίκας στ 14: ο χρησμός κλονίζει τον πρωτομάστορα στ 16,17: το μήνυμα που της στέλνει δείχνει την εσωτερική του πάλη. Υπάρχει σύγκρουση καθήκοντος και αγάπης. Προσπαθεί να καθυστερήσει το μοιραίο. -Σχήμα επαναφοράς στ 18 "παράκουσε" = άκουσε λάθος ή αγνόησε την εντολή στ 19: αντιστροφή των λόγων του πρωτομάστορα από το πουλί -Σχήμα επαναφοράς στ 21: η εμφάνισή της δημιουργεί αγωνία.Η άγνοια και η αθωότητά της σε αντίθεση με την πονηριά και την ευρηματικότητα των χτιστών στ 26: το εύρημα του δαχτυλιδιού πολύ πειστικό, γιατί αποτελεί για τη γυναίκα σύμβολο του δεσμού της με τον άντρα στ 30: η ένταση αυξάνεται στ 34: ο ίδιος επισφραγίζει τη θυσία. Η ατομική βούληση υποχωρεί μπροστά στο συλλογικό καλό στ 39: η κατάρα κορυφώνει τη δραματική ένταση στ 44: η λύση αποφορτίζει  

Σχήμα επαναφοράς: η επανάληψη μιας λέξης στην αρχή διαδοχικών προτάσεων (Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα)

Οι δύο πρωταγωνιστές αποτελούν τραγικά πρόσωπα. Πρωτομάστορας: πρέπει να θυσιάσει την αγαπημένη του για το κοινό καλό. Έχει επιλεγεί γιατί αυτός φέρει την ευθύνη της κατασκευής. Τα μεγάλα έργα δεν κατορθώνονται χωρίς θυσίες. Το δίλημμα ανάμεσα στο καθήκον και την αγάπη τον καθιστούν τραγικό πρόσωπο. Η γυναίκα: είναι τραγικό πρόσωπο όχι μόνο για το τραγικό της τέλος, αλλά και γιατί είναι αθώα, ανυποψίαστη. Δεν υποψιάζεται τι της επιφυλάσσει η μοίρα, χωρίς να φταίει. Η κατάρα αποκτά δραματικό βάρος. Δεν ενοχοποιεί τον άντρα της αλλά τη μοίρα.

Tου γιοφυριού της Άρτας Η παραλογή αυτή είναι ένα από τα γνωστότερα και ωραιότερα δημιουργήματα της λαϊκής μούσας και στηρίζεται σε μια μακραίωνη παράδοση, σχετική με τη θεμελίωση μεγάλων έργων. Από τους αρχαίους ακόμα χρόνους υπήρχε η δοξασία ότι, για να στερεωθεί και να προφυλαχθεί από κάθε κίνδυνο ένα κτίσμα, έπρεπε να θυσιαστεί στα θεμέλιά του κάποιο ζωντανό πλάσμα. Το γεφύρι της Άρτας, ένα έργο τόσο δύσκολο και θαυμαστό για την εποχή του, ενέπνευσε το ομώνυμο δημοτικό τραγούδι και πλούτισε την παράδοση με το δικό του θρύλο. Παραλλαγές του τραγουδιού, που αναφέρονται και σε άλλα γεφύρια ή οικοδομήματα, υπάρχουν όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και σε όλη την περιοχή των Βαλκανίων. Το κείμενο που ακολουθεί είναι η κερκυραϊκή παραλλαγή Του γιοφυριού της Άρτας, από την έκδοση του Νικόλαου Γ. Πολίτη Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού (1914). Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες γιοφύρι-ν-εθεμέλιωναν στης Άρτας το ποτάμι. Oλημερίς το χτίζανε, το βράδυ εγκρεμιζόταν. Μοιριολογούν οι μάστοροι και κλαιν οι μαθητάδες: «Αλίμονο στους κόπους μας, κρίμα στις δούλεψές μας, ολημερίς να χτίζουμε, το βράδυ να γκρεμιέται!» Πουλάκι εδιάβη κι έκατσε αντίκρυ στο ποτάμι, δεν εκελάηδε σαν πουλί, μηδέ σα χελιδόνι, παρά εκελάηδε κι έλεγε, ανθρωπινή λαλίτσα: «Α δε στοιχειώσετε άνθρωπο, γιοφύρι δε στεριώνει· και μη στοιχειώσετε ορφανό, μη ξένο, μη διαβάτη, παρά του πρωτομάστορα την όμορφη γυναίκα, πόρχεται αργά τ' αποταχύ* και πάρωρα* το γιόμα». Τ' άκουσ' ο πρωτομάστορας και του θανάτου πέφτει. Πιάνει, μηνάει της λυγερής με το πουλί τ' αηδόνι: Αργά ντυθεί, αργά αλλαχτεί, αργά να πάει το γιόμα, αργά να πάει και να διαβεί της Άρτας το γιοφύρι. Και το πουλί παράκουσε κι αλλιώς επήγε κι είπε: «Γοργά ντύσου, γοργά άλλαξε, γοργά να πας το γιόμα, γοργά να πας και να διαβείς της Άρτας το γιοφύρι». Να τηνε κι εξανάφανεν* από την άσπρη στράτα. Την είδ' ο πρωτομάστορας, ραγίζεται η καρδιά του. Από μακριά τους χαιρετά κι από κοντά τους λέει: «Γεια σας, χαρά σας, μάστοροι και σεις οι μαθητάδες, μα τι έχει ο πρωτομάστορας κι είναι βαργωμισμένος*; – Το δαχτυλίδι τόπεσε στην πρώτη την καμάρα, και ποιος να μπει και ποιος να βγει το δαχτυλίδι νά 'βρει; – Μάστορα, μην πικραίνεσαι κι εγώ να πά' σ' το φέρω, εγώ να μπω, κι εγώ να βγω, το δαχτυλίδι νά βρω». Μηδέ καλά κατέβηκε, μηδέ στη μέση επήγε· «Τράβα, καλέ μ', τον άλυσο, τράβα την αλυσίδα, τι όλον τον κόσμο ανάγειρα και τίποτες δεν ήβρα». Ένας πιχάει* με το μυστρί*, κι άλλος με τον ασβέστη, παίρνει κι ο πρωτομάστορας και ρίχνει μέγα λίθο. «Αλίμονο στη μοίρα μας, κρίμα στο ριζικό* μας! Τρεις αδερφάδες είμαστε, κι οι τρεις κακογραμμένες, η μια 'χτισε το Δούναβη, κι η άλλη τον Αφράτη*, κι εγώ η πλιο στερνότερη* της Άρτας το γιοφύρι. Ως τρέμει το καρυόφυλλο*, να τρέμει το γιοφύρι, κι ως πέφτουν τα δεντρόφυλλα, να πέφτουν οι διαβάτες. – Κόρη, το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε, πόχεις μονάκριβο αδερφό, μη λάχει* και περάσει». Κι αυτή το λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δίνει. «Αν τρέμουν τ' άγρια βουνά, να τρέμει το γιοφύρι, κι αν πέφτουν τ' άγρια πουλιά, να πέφτουν οι διαβάτες, τι έχω αδερφό στην ξενιτιά, μη λάχει και περάσει». Ν. Γ. Πολίτη, Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού     *αποταχύ: νωρίς το πρωί *πάρωρα: πριν από την ώρα *εξανάφανεν: φάνηκε να έρχεται *βαργωμισμένος: στεναχωρημένος, δύσθυμος *πιχάει: μυστρίζει τη λάσπη, σοβατίζει *μυστρί (μύστρον, μυστρίον): το τριγωνοειδές εργαλείο των κτιστών *ριζικό: μοίρα, πεπρωμένο *Αφράτης: Ευφράτης *η πλιο στερνότερη: η πιο μικρή *καρυόφυλλο: το φύλλο της καρυδιάς *μη λάχει: μην τύχει Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής

New Page

Page 2

Καλησπέρα   Καλησπέρα και σε εσάς            

Page 3

Page 4

Show full summary Hide full summary

0 comments

There are no comments, be the first and leave one below:

Similar

Limits AP Calculus
lakelife62
Constitutional Law
jesusreyes88
Blues, Beats & More! Quiz
Mike'd
GCSE Biology 4 OCR - The Processes of Life
blairzy123
AS Psychology Unit 1 - Memory
Asterisked
Creating a revision planner using Calender
justin@migs
Romeo + Juliet (Themes)
alexandra_m_
PSBD TEST # 3
yog thapa
Language Techniques
Anna Wolski
Chemistry revision
Jordyn Niu