Created by Yela Sanders
almost 9 years ago
|
||
Question | Answer |
stimuli voor maagzuurproductie | histamine, gastrine en acetylcholine |
duodenum | D1: bulbo duodeni = eerste deel na pylorus D2: afdalende deel papil van vater: hier mondt gal en pancreassappen uit D3: horizontale stuk: tot hoek van Treitz vanaf daar jejunum |
ductus van Wirsung | centraal kanaal van pancreas |
verteringsenzymen pancreas | amylase, trypsine en lipase via ductus van wirsung in duodenum vertering zetmeel, eiwitten en vetten |
colon | caecum -> colon ascendens -> hepatische hoek -> colon transversum -> splenische hoek->colon descendens -> rectum |
algemene functie GI-tractus | *ingenomen bestanddelen omzetten in elementaire bestanddelen *barière extern en intern milieu *digestie of hydrolyse *absorptie |
functie mond | malen van voedsel en mengen met speeksel beginnende afbraak van zetmeel (amylase) |
functie maag | * productie van maagzuur en pepsinogeen (o.i.v. gastrine) * hydratatie voedselbolus *geringe digestie *maagevacuatie |
functie dd | chyme = maagsappen + bolus + biliopancreatische sappen *verschillende enzymes werken aan bolus pancreasenzymen, galzouten en enzymen van darmcellen zelf maken elementaire bestanddelen van bolus |
functie colon | * fermentatieproces (gassen, alcohol en vluchtige VZ komen vrij) * waterabsorptie * stoelgang |
oesophago-gastro-duodenoscopie of gastroscopie | via mond niet verdoofd 6uur nuchter flexibel met werkkanaal voor biopsie organan met lucht gevuld |
coloscopie | flexibel dubbeldoel laxeermiddel voordien licht tot volledig verdoofd via aars tot op caecumbodem |
pil-endoscopie | volledige dd met peristaltiek meegenomen 2.5cm en 0.8cm diameter |
rectoscopie | rigide buis zonder werkkanaal anaal kanaal en distale rectum elke anale klacht |
medische beeldvorming GI-stelsel | echo radiologie MRI CTscan |
gastro-oesophageale reflux | = wnnr zure maaginhoud in slokdarm komt fysiologische reflux: gebeeurt ongeveer 20x per dag niet erg als het niet meer dan 4% van de 24u is wnnr weinig zuurexpositie: opgevangen door speeksel en peristaltiek wnnr langdurige zuurexpositie: pathologische reflux |
symptomen GER en oesophagitis | pyrosis odynofagie dysfagie zure regurgitatie |
pyrosis | branderig gevoel die van maag opstijgt achter borstbeen na maaltijden, vooroverbuigen en 's nachts ook bij zwangerschap |
dysfagie | gevoel dat de voedselbolus niet wil zakken |
odynofagie | pijn achter borstbeen tijdens passage van voedselbolus bij oesophagitis en vernauwing door littekenweefsel |
zure regurgitatie | zuur tot in keel gevoeld |
pathogenese GOR | voorkomen: *mensen met hiatus hernia van maag *obese personen werking: ongepaste relaxaties van onderste oesophageale sphincter indien slokdarm beschadigd wordt: oesophagitis |
diagnose en compliecaties GOR | diagnose: *symptomen *endoscopie complicatie: *barretoesophagus met verhoogde kans op slokdarmkanker |
barretoesophagus | slokdarmepitheel veranderd in cilindrisch geordend daramepitheel door die refluxen |
behandeling GOR | hygiëno-diëtische maatregelen: *geen vettig eten, vermageren, niet vooroverbuigen, gen spannende kledij, beduiteinde omhoog zuurremmende medicatie: *antacida: neutraliseert zuur * H2blokker: verminder zuursecretie *protoneninhibitoren: onderdrukkers zuursecretie chirurgie: fundoplicatuur van Nissen |
andere oorzaken oesophagitis | infectieuze oesophagitis: schimmel -en gistinfecties caustische oesophagitis: suicidale of accidentele inname van logen en zuren medicatie: onvoldoende drinken geeft stase van pil in slokdarm die ulceraties veroorzaakt |
acute dysfagie | als voorwerp de doorgang blokkeert in slokdarm |
acute gastritis | pijn in maag die verergert bij maaltijd braken bij inname voedsel of vocht gaat normaal weg als virale gastritis diagnose: klinisch endoscopie behandeling: oorzaak vermijden + zuurremmers |
ulcus pepticum | maagzweer |
oorzaken van ulcus pepticum | gebruik van NSAID's: *verhinderen prostaglandineproductie * alles met salicylzuur en aspirine infectie met helicobacter pulori: * latent * heeft te maken met recidief van zweer risicofactoren: stress, roken, familiaal voorkomen |
symptomen ulcer pepticum | epigastrische hongerpijnen veminderd na maaltijd minder typische symptomen geen pijn bij inname NSAID's |
diagnose ulcer pepticum | endoscopie |
complicaties ulcer pepticum | bloeding: door aanvreten van bloedvat soorten: hematemesis/koffiegruisbraken/melena perforatie naar vrije buikholte acute buik dringende chirurgie |
hematemesis | rood bloed braken |
koffiegruisbraken | donker bloed braken |
melena | zwarte stoelgang |
acute buik | plankharde buik met spierspanning verdwenen peristaltiek loslaatpijnen |
behandeling ulcer pepticum | remmen maagzuursecretie door protonenpompinhibitoren |
preventie ulcus pepticum | helicobacter pylori: AB ulcus door NSAID's: onmiddelijk stoppen en protoneninhibitoren geven patiënten met voorgeschiedenig: combineren met protoninhibitoren langdurig gebruik vermijden |
lactose intolerantie wat? | selectieve malabsorptie enzyme lactase: zet in darm lactose om tot glucose en galactose als tekort lactase: lactose naar colon daar verwerkt dor microbiotica tot osmotisch actieve suikers tss 2-20 genetisch bepaalde geleidelijke afname van lactase-activiteit nooit volledig weg |
symptomen | opgeblasen gevoel, buikpijn, luchtigheid, diarree vanaf 30 min tot enkele uren na opname van lactose |
diagnose | H2-test: lactase in dd wordt vergist door microbiotica, hier komt H2 vrij. dit wordt opgenomen in bloed en naar longen gebracht en uitgeademd |
behandeling lactoseintolerantie | vermijden melkproducten gebruik alternatieve producten lactase in pilvorm of druppeldtjes voor maaltijd |
oorzaak coeliakie | = glutenovergevoeligheid intolerantie voor gliadine zit in tarwe, rogge, gerst en soms haver |
pathologie coeliakie | aantasting duodenum en proximale dd verlies absorberend vlak en enzymen gevormd door darmcellen |
symptomen coeiliakie | progressieve vermagering met diarree, flatulentie en abdominale opzetting veralgemeende malabsorptie: neurologische afwijkingen, anemie, osteomalacie, bloedingen, nachtblindheid |
diagnose coeliakie | biopsie dd bloedoz (al) |
behandeling coeliakie | glutenvrij dieet: meestal levenslang uitgebreide lijsten glutenensitiviteit of glutenovergevoeligheid mensen die het niet hebben voelen zich beter met het dieet: omdat ze minder vergistbare voedingsmiddelen opnemen |
CIBD | chronisch inflamatory bowel disease |
symptomen ziekte van Crohn | beginnen met moeheid, buikpijn en vermageren diarree, buikpijn in rechter fossa en lichte koorts anale letsel: kloven en abcessen vooral jong volwassenen |
diagnose ziekte van Crohn | kliniek radiologie (CT-scan) ileocoloscopie oz dd-weefsel |
gewrichtsaantasting bij ziekte van Crohn | perifere aantasting: grote gewrichten axiale aantasting: ochtendstijfheid, nachtelijke inflammatoire rugpijn, verminderde beweeglijkheid wervelkolom identiek aan spondilitys ankylosans |
behandeling ziekte van Crohn | medicamenteus: onderdrukking van inflammatoir proces: corticoiden medicatie die inwerkt op immuunsysteem biologicals (anti TNF) chirurgie: wegname van aangetaste darmsegmenten komt trg, dus geen zekerheid |
verschil colitis ulcerose met ziekte van Crohn | *geen extra-intestinale infestaties *beperkt tot colon *infectie begint distaal in endeldarm en zet zich proximaal voort *genetische component niet zo bekend *wegname DD = genezing *diarree en bloedverlies zijn grotere symptomen * inflammatie is opp, niet volledige wand van darm |
symptomen colitis ulcerosa | frequente defaecaties met slijmerige en bloederige stoelgang kan beperkt blijven = proctitis of proctosigmoiditis; kan ook volledige colon innemen= colitis koorts en vermagering opstoten en remissies |
behandeling colitis ulcerosa | medicamenteus: 5-ASApreparaten corticoïden Imuran voor onderhoud opstoten chirurgisch: wegname = genezing |
acute appendicitis | pijn in maagstreek en navel gaat na enkele uren over in pjn aan rechter fossa iliaca klinische diagnose: lokale drukpijn en spierverzet chirurgische wegname bij niet tijdig opmerken: peritonitis |
prikkelbaar darmsyndroom | = IBS = irritable Bowel syndrome oorzaak niet alleen in colon toegenomen gevoeligheid en gestoorde motoriek vooral vrouwen tss 20 en 40jr |
symptomen IBS | abdominale ongemakken of pijn gepaard met 2 van volgende kenmerken: *pijn verbetert na defaecatie *klachten begonnen samen met verandering in stoelgangfrequentie *klachten begonnen samen met verandering in stoelgangconsistentie ander: abnormale stoelgangfrequentie, abnormale soelgangconcistentie, abnormale uitdrijving stoelgang, gevoel van urgentie, slijmverlies, abdominale opzetting |
diagnose IBS | ondervragen patiënt vooral aandacht voor symptomen die niet passen bij IBS |
behandeling IBS | symptomatisch diëetmatregelen: voorkomen van koffie, tabak, alcohol, gasproducerende voedingsmiddelen patiënt vragen naar uitlokkende voedingsmiddelen regularisatie van stoelganpatroon antispasmodica voor pijnlijke krampen |
acute infectieuze diarree | voedselintoxicatie virale diarree bacterie en diarree turista |
voedselintoxicatie | symptomen: misselijkheid, braken en diarree meestal meerdere mensen aangetast veroorzakende bacteriën: staphylococcus aureus, clostridium perfrigens, E.coli, salmonella behandeling: ondersteunend en vochttoediening, geen AB |
turista | faeco-orale infectie preventie: voedsel -en handhygiëne, geen AB, vaccinatie (tyfus) therapie: vocht, immodium en AB |
colonpoliepen | uitpuilingen in darmlumen oorzaak van vele colonkankers weinig poliepen evolueren tot kankers coloscopie: diagnose en therapie |
oorzaken colonkanker | genetische factoren beschermend effect van aspirine omgevingsfactoren: * teveel rood vlees, te hoge vetinname en weinig vezels en groenten eten |
symptomen colonkanker | afh.v. de plaats waar het ontwikkeld in het colon kan lang asymptomatisch zijn iedere recente wijziging in stoelgangpatroon bij ouderen is een alarmteken niet tijdig ontdekt: metastasen |
diagnose colonkanker | coloscopie met biopsie |
behandeling colonkanker | chirurgie met adjunctieve therapie palliatieve chemotherapie bij metastasen |
prognose | geen metastasen: >90% 5jaarsoverleving met metastasen: 60% |
secundaire preventie van colonkanker | grootschalig bevolkingsoz: occult bloed in faeces vrijwillige screeningcoloscopie vanaf 50jr om de 10jr |
defaecatie | colontransit eigenlijke defaecatie of uiitdrijving |
colontransit | tijd nodig om alle stoffen in caecum tot brijachtige massa in rectum te krijgen +/- 30u |
eigenlijke defaecatie | rectum wordt gevuld: spnning: defaecatiedrang simultaan recto-anaal inhibitorisch reflex interne anal kringspier relaxeerd en faeces komen in anaalkanaal hier treed defaecatiedrang op als in buurt van toilet: *intra-abdominale druk en contractie van abdominale wandwpieren en diafragme *bekkenbodemspieren ontspannen *expulsie van faeces *reflectoire contractie van sigmoid om deze ook te ledigen als niet in buurt van toilet: m. puborectalis en uitwendige anale sphincter samentrekken en faeces trg naar rectum |
factoren die faecale continentie bepalen | consistentie van faeces integriteit van interne anal kringspier integriteit van externe anale kringspier anorectale hoek intacte sensatie anodermis en rectum compliantie van rectum |
obstipatie | 2 of minder defaecaties per week stevig persen of blokkage gevoel gebruik van laxeermiddelen of enemata noodzakelijkheid tot digitale evacuatie |
voorkomen obstipatie | oudere leeftijd oudere vrouwen: chronische ziekten, vereenzaming, depressie, immobiliteit, multifarmacie jongekinderen: gedragsproblemen |
evaluatie obstipatie | uitdrijvingsstoornissen trage transit dagboek van patiënt |
anismus | tijdens persen is externa anal sphincter en m. puborectalis niet gerelaxeerd of zelfs gecontraheerd symptomen: moeilijke en pijnlijke defaecatie, rectum niet volledig geleegd, chronisch verworven defaecetiestoornis behandeling: biofeedback van kine |
behandeling obstipatie | conservatieve maatregelen: kleine ingrepen in lvenswijse, als niet volstaat orale laxeermiddelen medicamenteuze aanpak: laxeermidelen biofeedback/perlvische reëducatie |
definiities acute hepatitis | infectieus: HAV, HBV, HCV en epstein Barr virus toxisch: alcohol giftige paddestoelen geneesmiddelen |
symptomen acute hepatitis | begint met anorexie, nausea, spierpijn, moeheid, soms koorts afkeer van bepaalde voedingsmiddelen later: icterus en bleke ontlkleurde stoelgang ook veralgemeende jeuk |
diagnose acute hepatitis | bloedoz: levernenzymen gestegen gestegen bilirubine AL in bloed |
fulminante hepatitis | fulminante levernecrose vooral bij HBV levercoma met uitval leverfunctie |
chronische hepatitis | wnnr lever testen langer dan 6mnd verhoogd zijn HBV en HCV |
besmetting, besmettelijkheid en incubatie van HAV | incubatie: 2-6w besmetting: faeco-oraal besmettleijkheid: laatste week incubatie en eerste dagen icterische fase |
verloop van HAV | 4w viraal syndroom + icterus ernstige bij ouderen geen evolutie naar chronisch of fulminant verloop |
behandeling en preventie HAV | behandeling: bedrust, alcoholverbod, varierende voeding, vermijden levertoxische medicatie, elementaire hygiëne preventie: vaccin |
overdracht HBV | parenteraal seksueel contact: vaak samen met HIV perinataal |
incubatie en verloop HBV | incubatie: 2-6mnd verloop: asymptomatisch of viraal syndroom + icterus 85%: na 3 maand genezen 15%: chronisch verloop |
besmettelijkheid HBV | normaal 3 mnd vooral besmettelijk aals HbsAg en HbeAg aanwezig |
behandeling acute HBV | bedrust 4mnd alcohol 4mnd omgeving passief immuniseren |
behandeling chronische HBV | nabije familie en partners vaccineren alcoholinname verbieden alfa-interveron bij actieve virusvermenigvuldigen en specifieke antivirale mediatie regelmatige echografie en bloedoz |
preventie | contact vermijden vaccineren onmiddelijk ingrijpen bij accidentele blootstelling |
overdracht HCV | parenteraal actueel druggebruik seksuele overdracht altijd co-infectie met HIV |
incubatie HCV | 1-5mnd |
verloop HCV | 80% chronische HCV 20% evolueren tot cirrose en leverkanker |
behandeling | specifieke medicatie en regelmatige screening op leverkanker |
galstenen | cholesteroloverschot die verkalkt meerderheid asymptomatisch galsteen migreert naar ductus cycsticus: *galkoliek: plotse hevige pijn *obstructie blijft bestaan: secundaire infectie = acute cholecystitis galsteen migreert naar hoofgalweg: icterus en geen afvloei van gal meer diagnose: klinisch vermoeden en echografie behandleing: pijnstiller cholecystectomie |
Want to create your own Flashcards for free with GoConqr? Learn more.